Beschrijving
De Sterrennacht (1889)
De sterrennacht is door Van Gogh geschilderd in juni 1889. Dit deed hij in de psychiatrische inrichting Saint-Paul-de-Mausole in Saint Rémy in de Provence. Hij had net voor de tweede maal een zenuwinzinking achter de rug, waarvoor hij in de inrichting werd opgenomen. Het schilderij wordt gerekend tot de beroemdste kunstwerken uit de kunstgeschiedenis.
Hoewel het een landschap bij nacht laat zien, schilderde Van Gogh het overdag. Hij was geobsedeerd door het idee om een nachtelijk landschap te schilderen vanuit zijn geheugen. Er wordt gezegd dat het schilderij het uitzicht laat zien vanuit de inrichting. Maar het kerkje onderin het doek komt meer overeen met de Nederlandse architectuur dan de Franse. De enorme afgesneden cipres linksvoor lijkt in beweging, net als de turbulente sterrenhemel. De maan en de sterren lijken haast te exploderen en rond te tollen. Dat wordt versterkt door het golvende en draaiende patroon van de penseelstreken.
Kunsthistorici hebben geprobeerd de inhoud van het schilderij te verklaren op basis van literaire verhalen, astronomie en religie. Allemaal gebieden waar Van Gogh interesse in had. Maar daar kwam nooit een duidelijke verklaring uit. Het zou ook de geestelijke hypergevoelige staat van Van Gogh kunnen illustreren. In dit type interpretatie zou het schilderij een spirituele meditatie van de kunstenaar kunnen zijn. Aan zijn broer Theo schreef Van Gogh eens, dat hij dacht dat sterren de laatste bestemming waren voor een mens na zijn dood.
Over Vincent van Gogh
Vincent Willem van Gogh (1853-1890) streefde naar een symbolistische, expressieve stijl. Voor hem was kunst een middel tot persoonlijk geestelijke gezondheid. Hij werd pas in 1881 kunstenaar en zag dat echt als roeping. Hij maakte meer dan 800 schilderijen in de 9 jaar dat hij schilder was. In 1890, pleegde hij zelfmoord na enkele perioden van krankzinnigheid en een vrijwillig verblijf in een psychiatrische kliniek. De kwelling die Van Gogh ervoer is onderdeel van een van de meest uitvoerig terug te lezen ervaringen van een kunstenaar. Dit was dankzij de brieven die hij uitwisselde met zijn broer Theo. Deze zijn allemaal bewaard, en een groot deel is terug te lezen in het Van Gogh Museum.
Van Gogh had theologie gestudeerd en was voor zijn kunstenaarschap hulppredikant in de Borinage in België. Toen hij zijn schilderkunst ontdekte, vond hij eindelijk vervulling in zijn werk. Ieder schilderij werd een kreet in zijn strijd om zijn heftige, gefrustreerde emoties uit te drukken. ‘Af en toe heb ik een vreselijke helderheid,’ schreef hij in 1888. ‘Ik ben me niet meer bewust van mezelf, en het schilderij verschijnt me als in een droom.’ Kronkelende vormen en een heftig geëmotioneerde penseelvoering geven met bijna hallucinerende kracht uitdrukking aan de stuiptrekkingen van zijn gekwelde gevoeligheid voor de angst en het gevoel van onzekerheid die hem dreigden te overspoelen.
Afmeting: 75 hoog bij 95 breed